بررسی افکار و باورهای گنوسی ابوالعلاء معرّی و صادق هدایت

نویسنده

حمیدرضا اردستانی رستمی استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول

چکیده مقاله:

با نگاهی به تاریخ زندگی سخنورانِ اندیشمند، به نام کسانی برمی‌خوریم که زیستن آنها متفاوت از دیگران بوده است و این تفاوتِ برخاسته از پیچیدگی‌های شخصیّتی باعث شده است که هر کس از پندار خود سخنی دربارة آنان بگوید و امکان شناخت حقیقی آنها فراهم نیاید. از جملة این کسان در تاریخ ادب فارسی، صادق هدایت در دورة معاصر است که پرسش‌ها، سرگشتگی‌ها و شوریدگی‌هایِ حاصل از تفکرات خود را در داستان‌هایش بیان کرده است. همانند این اندیشمند در ادب تازی، ابوالعلاء معرّی است که همان پیچیدگی‌های فکری و شخصیّتی را در روزگار گذشته دارا بوده است. ممکن است بخشی از این اندیشه‌ها و باورها تحت تأثیر اندیشه‌های گنوسی (= آمیزه‌ای از عقاید فلسفی – دینیِ یهودی، مصری، بابلی، یونانی، سوری و ایرانی) شکل گرفته باشد. پژوهش کنونی بر آن است که برخی از همین باورهای مشترک فکری برخاسته از اندیشه‌های گنوسی، چون مانویت، مزدکیه و مرقیون، همانندِ دوری جستن از زنان، اجتناب از خوردنِ گوشت و توجّه به گیاه‌خواری، باور به رنجبار بودنِ زیستن و آمیختگی تن و جهان به شرارت را آشکار سازد.

Download for Free

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی بدبینی، یأس و نهیلیسم در افکار ابوالعلاء معری و صادق هدایت

با نگاهی گذرا به تاریخ گذشته به نحوه زندگی برخی از شخصیت‌های بزرگ و نام‌آشنایی برمی‌خوریم که نوع زیستن آن‌ها متفاوت بوده است؛ و این تفاوت ریشه در افکار آن‌ها داشته است. از جمله این موارد دو شخصیت ابوالعلاء معرّی و صادق هدایت هستند؛ ایشان دارای اسلوبی ابتکاری و منحصر به فرد در فلسفه بدبینانه، سبک زندگی پوچ‌گرایانه و اخلاق ریاضت طلبانه است و شاید بتوان نابینایی‌اش را آغازی بر زند...

متن کامل

بررسی بدبینی، یأس و نهیلیسم در افکار ابوالعلاء معری و صادق هدایت

متن کامل

نقد روانشناختی بدبینی ابوالعلاء معری

ابوالعلاء معری شاعر و اندیشمند نامدار عرب از بزرگان علم و ادب جهان بهشمار میرود. او شخصیتی بسیار اثرگذار داشته و جنبههای مختلف شخصیت وی، بهویژه بدبینیاش، شمار زیادی از متفکران در شرق و غرب را متأثر ساخته و افراد بسیاری از پس نگاه او به دنیا نگریسته و مشی بدبینانهی او را در زندگی پیگرفتهاند. در این جستار به نقد روانشناختی شخصیت او پرداخته شده است و سعی شده که با بهکارگیری ملاکها و نظری...

متن کامل